Przejdź do sekcji:

Zgodnie z art. 173 ustawy Prawa Telekomunikacyjnego informujemy, że kontynuując przeglądanie tej strony wyrażasz zgodę na zapisywanie na Twoim komputerze tzw. plików cookies. Ciasteczka pozwalają nam na gromadzenie informacji dotyczących statystyk oglądalności strony. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie ich zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.

Rys historyczny

Historia MDK

24 stycznia 1954 roku odbywa się uroczyste otwarcie Młodzieżowego Domu Kultury w Opolu. Atrakcyjnie usytuowany obiekt u zbiegu ulic Piastowskiej i Strzelców Bytomskich, odbudowany ze składek Funduszu Odbudowy Szkół i dotacji państwowej, zostaje przekazany młodzieży opolskiej.

Już w pierwszym roku działalności w MDK funkcjonują:
• pracownie: elektrotechniczna, radioamatorów, fotograficzna, stolarska, ślusarska i młodych meteorologów,
• działy: choreografii (tańce ludowe) turystyki i krajoznawstwa oraz sportu,
• koła: chemiczne i biologiczne.

Istnieje zespół chóralny, zespół pieśni i tańca, zespół dramatyczny i gabinet harcerski, który pełni funkcje szkoleniowe. Zespół dramatyczny przygotowuje pierwszy w historii MDK spektakl teatralny pt. "Czarodziejski dzban". Widowisko prezentowane jest w wielu opolskich szkołach. W 1954 roku uruchomione zostają kino, biblioteka i czytelnia.

Drugiego maja w ogrodzie MDK, w ramach imprez pierwszomajowych, odbywa się festyn dziecięcy, na który przygotowano liczne gry, zabawy i zawody sportowe. Loty balonów zbudowanych w modelarni MDK stanowią punkt kulminacyjny majowego festynu. Podobnego typu otwarta impreza odbywa się również z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka.

Występy zespołów artystycznych MDK znajdują się w programie Wielkiego Festynu Kultury na zakończenie Dni Oświaty Książki i Prasy, który zorganizowany zostaje na Górze św. Anny.Te kulturalno-rekreacyjne imprezy wchodzą już na stałe w kalendarz odświętnych spotkań dzieci i młodzieży MDK z mieszkańcami miasta.

Tradycją stają się też organizowane spotkania z ciekawymi ludźmi, przedstawicielami różnych zawodów, artystami i literatami. Zofia Nałkowska, posłanka Ziemi Opolskiej, inauguruje cykl spotkań z pisarzami. Później w MDK gościli m.in.: Kazimiera Iłłakowiczówna, Władysław Broniewski i Adam Kurczyna.

Dużą popularnością cieszą się też organizowane w MDK zabawy taneczne i koncerty muzyczne Opolskiej Orkiestry Symfonicznej. Atrakcją stają się poranki filmowe dla dzieci i projekcje filmów fabularnych dla dorosłych widzów.

W styczniu 1955 roku, z inicjatywy MDK, odbywają się po raz pierwszy w Opolu zawody łyżwiarskie dla dzieci i młodzieży. Zawody te na parę lat wchodzą do kalendarza opolskich imprez sportowych. Swoje pierwsze znaczące sukcesy zaczyna odnosić sekcja szermiercza w konkurencji floretu i szpady.

Modele samolotów i szybowców z pracowni lotniczej, często demonstrowane na różnych pokazach, zwyciężają w zawodach miejskich i strefowych. W czerwcu Zespół Pieśni i Tańca zajmuje II miejsce na Centralnych Eliminacjach Szkolnych Zespołów Artystycznych w Katowicach. Pracownia techniczna zdobywa cztery wyróżnienia na Centralnej Wystawie Prac Młodych Techników w Gliwicach, a zespół taneczny gościnnie występuje w warszawskim Domu Kultury Dziecka.

W tym też roku, przy pomocy opolskich zakładów pracy, w parku obok MDK powstaje plac zabaw. Jest to wówczas jedyny tego rodzaju obiekt w centrum miasta. Systematycznie ulepsza się wyposażenie sal i pracowni. Wraz ze zmieniającymi się warunkami pracy następuje zmiana oferty programowej. Teraz MDK prowadzi cztery działy programowe: artystyczny, techniczny, naukowy i sportowy.

Dział artystyczny tworzą pracownie: choreograficzna, plastyczna i muzyczna. W pracowni muzycznej działają zespoły akordeonistów, gitarzystów i mandolinistów. Dział techniczny obejmuje modelarnie lotniczą i szkutniczą, pracownię radiotechniczną, foto-kinematograficzną i pracownię konstrukcji drewnianych. W dziale naukowym funkcjonują pracownie: biologiczna, chemiczna, i geograficzno-krajoznawcza. Natomiast w dziale sportowym swoje miejsce znajdują sekcje: szermiercza, szachowa i gier sportowych.

We wszystkich tych pracowniach i zespołach jest już ponad 800 stałych uczestników zajęć. Do końca 1956 roku powstanie jeszcze pracownia haftu artystycznego, zespół recytatorski, zespół szkolący kinooperatorów dla szkół i przedszkoli oraz dwa teatrzyki kukiełkowe, pod stałym patronatem Teatru Lalki i Aktora.

Interesujące, że koło krajoznawcza zajmujące się do tej pory przede wszystkim organizacją wycieczek i obozów wędrownych w 1956 roku bierze udział w akcji "Cmentarze jako dokumenty polskości Śląska Opolskiego". Młodzież opracowuje dokumentację badanych miejsc potwierdzoną przez Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Kadr Oświatowych. W ten sposób opracowana zostaje historia cmentarzy w Popielowie, Wójtowej Wsi, Dąbrowie Niemodlińskiej i Chróścinie Opolskiej.

Rok później MDK inauguruje międzyszkolną ligę szachową i ligę tenisa stołowego.

We wrześniu 1958 roku następują kolejne zmiany. Nowym dyrektorem placówki zostaje Krystyna Wojciechowska, która obejmuje to stanowisko po Zdzisławie Morzyńskim. Wprowadza odpłatność za organizowane imprezy oraz likwiduje nierentowną pracownię chemiczną, gabinet harcerski i chór. Tworzy ponadto pracownię krawiecko-rękodzielniczą i kółko dramatyczne.

Istotniejsze zmiany następują w obszarze zadań placówki. Do tej pory warunkiem niezbędnym uczestnictwa w zajęciach były bardzo dobre wyniki w nauce. Od tego roku przygotowuje się specjalną ofertę zajęć dla uczniów ze słabszymi wynikami w nauce i tych, którzy z różnych względów naukę przerwali. Zajęcia te odbywają się w godzinach przedpołudniowych. Zauważono też konieczność powołania i zorganizowania pracy młodzieżowego klubu dyskusyjnego. Pod koniec lat pięćdziesiątych, ze względu na bardzo skromne warunki lokalowe, wiele zajęć odbywa się poza MDK, w szkołach podstawowych, w Studium Nauczycielskim i w salach Państwowej Orkiestry Symfonicznej.

W lata sześćdziesiąte MDK wkracza jako placówka o ugruntowanej pozycji i dużej popularności. Do cenniejszych inicjatyw tego okresu należy zaliczyć przystąpienie do akcji "2 x R" ("Razem. Radośnie"), polegającej na integrowaniu młodzieży miasta z młodymi mieszkańcami podopolskich wsi. MDK przygotowuje 15 imprez, w których uczestniczy prawie 3700 osób. Były to przedstawienia teatrzyku kukiełkowego "Tyci Tyci", występy zespołów mandolinistów i akordeonistów, turnieje i pokazy szermiercze, a także wieczory gier zręcznościowych itp. Akcję kontynuowano przez kilka lat w okresie ferii zimowych i letniej przerwy wakacyjnej.

W czerwcu zorganizowana zostaje duża wystawa dorobku kół artystycznych szkół i placówek wychowania pozaszkolnego. Przed wakacjami odbywają się też przeglądy zespołów chóralnych i zespołów artystycznych szkół podstawowych.

W 1962 roku teatrzyk dziecięcy "Iskierka" wystawia udramatyzowaną bajkę Andersena "Świniopas". Scenografię i kostiumy do spektaklu przygotowują pracownie MDK, według projektów Zenona Henryka Rachwalskiego. Przedstawienie cieszy się dużą popularnością i jest często wystawiane w mieście i podopolskich szkołach. Do szkół wiejskich trafiają też inne zespoły artystyczne i taneczne.

W latach sześćdziesiątych placówka, wspólnie z Kuratorium Oświaty, rozpoczyna organizowanie corocznych wystaw twórczości plastycznej dzieci i młodzieży. Pierwsza wystawa kończy się przyznaniem Głównej Nagrody Plastycznej MDK.

Stale uatrakcyjniana oferta programowa i zmieniane formy pracy kół i pracowni zwiększają liczbę stałych uczestników zajęć do około 1000 osób. Upodobania artystyczne można wówczas rozwijać na zajęciach klubu tańca towarzyskiego, w zespołach: choreograficznym, muzycznym, dramatycznym, w teatrzyku kukiełkowym lub w założonym w 1962 roku chórze pod kierownictwem prof. Edmunda Kajdasza.

Sporym zainteresowaniem cieszą się zajęcia prowadzone przez Zenona Henryka Rachwalskiego w pracowni plastycznej. Chętnych do rozwijania i pogłębiania zainteresowań naukowych skupiają koła: krajoznawcze, historyczne, matematyczne i biologiczne. Pasjonatów techniki przyciągają modelarnie, pracownie techniczne i zespoły majsterkowiczów. Dziewczęta przychodzą na zajęcia kroju i szycia, haftu artystycznego oraz do pracowni gospodarstwa domowego.

Dział imprez organizuje cykliczne koncerty umuzykalniające w wykonaniu Państwowej Orkiestry Symfonicznej, występy zespołów młodzieżowych, spotkania i odczyty (m.in. Pracowników Muzeum Śląska Opolskiego).

W roku 1967 uruchomiona zostaje świetlica szkolna, w której prowadzone są zajęcia w godzinach przedpołudniowych. W tym samym roku zostaje powołana do życia 50. Drużyna Harcerska im. Powstańców Śląskich. Z jej inicjatywy powstaje Izba Pamięci, w której gromadzone są cenne pamiątki powstańcze. Od tej pory Izba pełni funkcję sali zajęć i jest miejscem prowadzonych lekcji poglądowych i wychowania obywatelskiego oraz spotkań z weteranami powstań.

W marcu 1969 roku zostaje zorganizowana akademia z okazji piętnastolecia MDK. Występują wszystkie zespoły artystyczne ze swoimi najnowszymi programami. Rocznicowym obchodom towarzyszą wystawy prac kół i pracowni oraz imprezy rekreacyjne. Do stałych form pracy w latach sześćdziesiątych należy organizowanie zajęć opiekuńczo-kulturalnych dla dzieci podczas zimowej i letniej przerwy wakacyjnej w ramach akcji "Biała Zima" i "Lato w mieście". Odbywają się wtedy projekcje bajek, występy zespołów teatralnych, różne konkursy i zawody sportowe.

Z przeprowadzonych wówczas przez MDK imprez, do szczególnie udanych należy zaliczyć:
• Wielki Konkurs Plastyczny z okazji Tysiąclecia Państwa Polskiego,
• konkurs "Czy znasz Opole i Opolszczyznę",
• konkurs przyrodniczy "Czy znasz rezerwaty i pomniki przyrody na Opolszczyźnie?",
• ekspozycję korzeni z Jezior Turawskich,
• przedstawienie teatrzyku "Tyci Tyci",
• wystawy pracowni plastycznych i technicznych,
• wyścigi kolarskie, zawody szermiercze i strzeleckie,
• przegląd szkolnych zespołów artystycznych,
• przegląd filmów Zbigniewa Cybulskiego,
• festyny i występy zespołów w parku MDK z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka.

W 1970 roku w MDK działają 53 koła zainteresowań i 19 pracowni dla około 1500 stałych uczestników zajęć. Rok później Rada Pedagogiczna podejmuje decyzję o przygotowaniu placówki do nadania imienia, a drużyna harcerska przekazuje młodzieży Izbę Czynu Powstańczego.

W 1972 roku MDK przyjmuje imię Bohaterów Powstań Śląskich. "Trybuna Opolska" pisze, że MDK jest "najbardziej pożyteczną i zasłużoną placówką kulturalno-oświatową województwa opolskiego".

Do najpopularniejszych zajęć należą wówczas zajęcia w modelarniach, w kołach: plastycznym, fotograficznym, astronomicznym, krajoznawczym i baletowym oraz w kole gospodarstwa domowego. Niezmienną popularnością cieszą się działające od lat teatry dziecięce. Swoją stałą publiczność mają audycje Andrzeja Szmidta z Państwowej Orkiestry Symfonicznej. Do ciekawszych form pracy zainicjowanych w latach siedemdziesiątych należą spotkania i dyskusje z ludźmi teatru, tzw. "Proscenium", organizowane przez Międzyszkolny Klub Teatralny, powstały z inspiracji MDK oraz Teatru Lalki i Aktora. Zajęcia w Klubie obejmują również udział w próbach i spektaklach teatralnych, organizowanie wystaw i konkursów tematycznych.

Na lata siedemdziesiąte przypada też działalność "Jednoty", jednej z najpopularniejszych drużyn harcerskich w mieście. Pod koniec dekady drużyna przekształcona zostaje w reprezentacyjny harcerski zespół artystyczny. Zespół ten da początek istniejącemu do dziś chórowi "Legenda".

W roku 1979, po 25 latach istnienia placówki, w MDK funkcjonują 74 koła i zespoły dla prawie 1700 stałych uczestników zajęć.